Reaktory chemiczne są szeroko stosowane w przemyśle do konwersji chemikaliów. Mogą być zaprojektowane do przeprowadzania wielu procesów chemicznych, takich jak synteza amoniaku z azotu i wodoru, utlenianie dwutlenku siarki do trójtlenku siarki tlenem w spalinach czy konwersja alkilobenzenów do fenoli. Głównym zastosowaniem jest uwodornianie i hydrokraking, które są kluczowymi etapami rafinacji ropy naftowej i petrochemii. Reaktory chemiczne występują w wielu różnych rozmiarach. Mogą wahać się od ułamka stopy sześciennej (1-10 litrów) do milionów baryłek (setki tysięcy m3). Niektóre z największych są wykorzystywane w rafineriach ropy naftowej, zakładach petrochemicznych i chemicznych. Reaktory do niektórych procesów na dużą skalę, takich jak usuwanie siarki z produktów naftowych, są tak ogromne, że można je zobaczyć poza terenem elektrowni.
Niektóre specjalne typy reaktorów obejmują reaktory zbiornikowe z mieszadłem ciągłym (CSTR), reaktory spadku ciśnienia, reaktory ze złożem ociekowym i ze złożem fluidalnym, piece do krakingu katalitycznego ze złożem upakowanym, naczynia do polimeryzacji ze złożem fluidalnym i reaktory w fazie zawiesiny.
Wiele czynników wpływa na sposób zaprojektowania reaktora chemicznego, aby uzyskać optymalną konwersję przy minimalnym zużyciu energii. Naczynie reakcyjne może mieć stałą lub zmienną objętość w zależności od tego, czy jest używane odpowiednio do wysokich czy niskich stężeń. Inną ważną kwestią jest to, czy będzie działać w warunkach izotermicznych, czy nieizotermicznych. W niektórych przypadkach ciepło reakcji będzie tak duże, że do odprowadzenia ciepła potrzebny jest zewnętrzny płaszcz chłodzący.
Rodzaj reaktora chemicznego może być wybierany ze względu na jego konstrukcję, funkcjonalność i cenę. Konstrukcja może być prosta lub złożona, a funkcjonalność może obejmować kilka czynników takich jak:
- Automatyzacja
- Łatwość obsługi
- Minimalizacja ryzyka
Cena reaktora chemicznego zależy od wielkości, a także od funkcji i konstrukcji.
Najczęściej producenci stoją przed szeregiem wyzwań podczas projektowania reaktorów chemicznych:
- Wybór pomiędzy prostej a złożonej konstrukcji
- Zaprojektowanie optymalnego układu mieszania, aby zapewnić najwyższe stężenia czystego produktu
- Optymalizacja procesu zmiany stężenia w celu utrzymania maksymalnej efektywności katalitycznej i minimalizacji opóźnienia transportowego.
Reaktory chemiczne są jednymi z najważniejszych narzędzi umożliwiających przemysłowe prowadzenie reakcji chemicznych. Zwykle są obecnie bardzo dobrze skonstruowane, a ich działanie jest ściśle kontrolowane. Często stanowią one część bardziej skomplikowanych instalacji przemysłowych, w których monitorowanie i regulacja parametrów reakcji chemicznej odgrywają kluczową rolę.